«Αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεσσεύων• παιδὸς ἡ βασιληίη – Ο Αιών είναι ένα παιδί που παίζει, που παίζει πεσσούς• η βασιλεία είναι του παιδιού» κατά τον στοχασμό του μέγιστου Ηράκλειτου (απόσπασμα. Νο.52)!
Ας εξηγήσουμε λίγο….
Απάνω από το σχήμα των αντιθέσεων και έξω από το ρυθμό των άπειρων ποικιλιών απλώνεται απλά και δρα με της Αδράστειας/Δίκη (δικαιοσύνης) τον τρόπο ο νόμος της Κοσμικής δημιουργίας, που συνάγει άπαντα τα όντα στην ευάρμονη χορεία μιας έσχατης Παναδελφοσύνης!
Λέγοντας οντολογικά Αδράστεια/Δίκη (δικαιοσύνη) εννοώ την συμπαντική αρχή των όντων που τα κοσμοποιεί. Είναι η εποπτεία των πραγμάτων, που ρίχνει το ρυθμό τους στην τροχιά του αιώνιου. Ένα είδος φρουράς της κοσμικής τάξης, που ίδρυσε, τελεσιουργεί, εφορεύει και εγγυάται το ανυπερκέραστο της οικονομίας της. Η οντολογική Αδράστεια/Δίκη (δικαιοσύνη) είναι ο λόγος της σχέσης των πραγμάτων που τα ζωντανεύει και τα αθανατίζει. Στη γλώσσα του Αναξίμανδρου είναι το «διδόναι γὰρ αὐτὰ δίκην καὶ τίσιν» και στο νου του Ηράκλειτου είναι η περίπολος των Ερινύων , που κάθε στιγμή βεβαιώνουν την πειθαρχία των στρατιών του κόσμου.
Μάλιστα ο μεγάλος λυρικός ποιητής και πεζογράφος Ράινερ Μαρία Ρίλκε, σε ένα από τα τελευταία αποσπάσματα του έργου του «Οι Ελεγείες του Duino», επιχειρεί να περιγράψει την παναίσθηση αυτή: «Σε όλα τα όντα περνά διάστημα ένα ενδοσύμπαν : ήσυχα φτερουγούν τα πετούμενα μέσα από μέσα μας».
Το «Ενδοσύμπαν», ανάλογο του Ηρακλείτου «ΕΝ», είναι μια υψηλότερη πραγματικότητα περιβαλλοντική, αλλά η ίδια απερίβλητη, είναι η έννοια του περιέχοντος την «εξωτερική» και την «εσωτερική» όψη του σύμπαντος. Κατά τούτο μοιάζει με τις ανώτερες πραγματικότητες του χώρου και του χρόνου, ταυτίζεται με την έννοια της συμπάγειας/ολότητας της ανώτερης πραγματικότητα του αόρατου & άπειρου χωροχρονικού συνεχούς, με το ενούσιο και ενυπόστατο μη-αισθητό σύμπαν της σημερινής επιστήμης.
Αυτή τη «ενική παντοσύνη», την «ά-τομη ενότητα», ο Ρίλκε την ονόμαζε «μεγάλη ενότητα» και την εννοούσε σαν την απόλυτη υπερ-πραγματικότητα.
Αυτό είναι το κοσμολογικό ΕΝ των Ελλήνων προσωκρατικών φυσικών φιλοσόφων, η θεώρηση του Κόσμου ως ΟΛΟΤΗΤΑ. O άνθρωπος της αρχαϊκής Ελλάδος, 2.500 έτη πριν από σήμερα, μας το έδωσε ως εξής : υψώθηκε στην «μεγάλη ενότητα» και μας είπε «καὶ ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα» και «ἓν πάντα εἶνα» και «τὸ ὂν πολλά τε καὶ ἕν ἐστιν» (κατά τον Ηράκλειτο).
Όπερ και σημαίνει ότι εντός του όντος ενοικεί ο Λόγος, Λόγος ταυτοκοσμικός : εντός του όντος, ΕΝ ΤΩ ΠΑΝ, ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ, ΤΩ ΕΝ !!
Είναι φανερό, βέβαια, ότι με την έννοια του «Ενδοσύμπαντος» εγκαταλείπεται η ορατή μορφή του Κόσμου και παραμερίζονται τα φαινόμενα. Τα όντα δεν ευρίσκονται μέσα στον Κόσμο, αλλά είναι ο ίδιος ο Κόσμος! Δεν αποτελούν μέρη του κοσμικού συνόλου, αλλά είναι σύνολα των κοσμικών μερών! Αυτή την οντολογική ανύψωση ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος Μαρτίνος Χάιντεγκερ την ονόμαζε ανύψωση προς την «Ύπαρξη», ενώ ο Ρίλκε μετοίκιση στο «Ενδοσύμπαν».
Σύμφωνα μάλιστα με την κοσμολογικό μοντέλο της σύγχρονης Φυσική, αποδεδειγμένα, το χωροχρονικό συνεχές, ή αλλιώς το σύμπαν, είναι ενιαίο & αδιαίρετο : όπερ και σημαίνει ότι τα όντα δεν είναι μέρος του χωροχρόνου αλλά ταυτίζονται με αυτόν κάθε αυτόν! Το σύμπαν δεν είναι κάτι που περιβάλει τα όντα, αλλά ο χρόνος του και ο χώρος του σύμπαντος δεν είναι κάτι έξω από τα όντα, κάτι που τα περιβάλει, αλλά ολόκληρη η ύπαρξή των όντων ταυτίζεται με το συμπαντικό ενιαίο χωροχρονικό συνεχές! Ολόκληρο το Σύμπαν και το σύνολο του χρόνου που αυτό εμπεριέχει, περιέχονται μέσα στα όντα έγκλειστα! Οτιδήποτε θεωρούμε ότι βρίσκεται έξω από εμάς, βρίσκεται μέσα μας : εμείς είμαστε περιεχόμενα και περιέχοντα των πάντων μέσα στο σύμπαν! Το σύμπαν είναι ένα, ενιαίο και ταυτίζεται με εμάς. Δηλαδή η φύση των όντων, από άποψη μέτρησης, είναι άχρονη, αιώνια και πανταχού παρούσα!
O άνθρωπος της αρχαϊκής Ελλάδος, 2500 έτη πριν όπως είπαμε, μας το έδωσε αλλιώς : υψώθηκε στην «μεγάλη ενότητα» και μας είπε «καὶ ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα» και «ἓν πάντα εἶνα» και «τὸ ὂν πολλά τε καὶ ἕν ἐστιν» (κατά τον Ηράκλειτο!).
Τα όντα δηλ. δεν ευρίσκονται μέσα στον Κόσμο, αλλά είναι ο ίδιος ο Κόσμος!. Δεν αποτελούν μέρη του κοσμικού συνόλου, αλλά είναι σύνολα των κοσμικών μερών!
Ο Ηρακλείτιος, λοιπόν, Αιών είναι η μια αμετάβλητη ζωή του σύμπαντος, που κατέχει συγχρόνως τα πάντα στο παρόν, χωρίς να είναι στο παρελθόν το ένα και στο μέλλον το άλλο, ένα υπερ-χρονικό σημείο συγκέντρωσης όλων των κοσμικών γραμμών που παραμένει αμετάβλητο στον εαυτό του και αναλλοίωτο στο «αεί» παρόν. Ο Αιών είναι η ζωή του σύμπαντος που ποτέ δεν υπήρξε στο παρελθόν ούτε θα υπάρξει στο μέλλον, αλλά πάντα είναι στο τώρα, μέσα σε άχρονη ενότητα. Η εν τω Ηρακλείτιο ΕΝ ζωή του σύμπαντος, ομού πάσα, πλήρως αδιάστατη, πανταχού παρούσα, χωρίς έκταση και μεταβολή, είναι η φύση του Ηρακλείτιου Αιώνα.
Ο μαθηματικός, ο μόνος δηλ υπαρκτός συμπαντικός, χώρος έχει ν-σημειακές διαστάσεις. Για αυτό ο χρόνος γίνεται ένα σύστημα με μονοδιάστατες ιδιότητες. Εις την ουσία υπάρχουν ξεχωριστά συστήματα χρόνου με ν-διαστάσεις χώρου. Οι σημειακές διαστάσεις υπάρχουν ως ξεχωριστές μαθηματικές οντότητες σε διαφορετικά συστήματα χρόνου. Δηλ. διαφορετικές διαστάσεις/γραμμές χρόνου συνυπάρχουν στο ίδιο “”χρονικό”» πλαίσιο.
Αυτό το πλαίσιο που εμπεριέχει ως ολότητα σύνολα διαφορετικών συστημάτων χρόνου με ν-διαστάσεις χώρου είναι ο Ηρακλείτιος Αιών!
Αυτό το πλαίσιο που εμπεριέχει ως ολότητα σύνολα διαφορετικών συστημάτων χρόνου με ν-διαστάσεις χώρου είναι ο Ηρακλείτιος Αιών!
Όπερ και σημαίνει ότι ο Ηρακλείτιος Αιών(ας) δεν είναι ένα κάποιο πολύ μεγάλο σύνολο γραμμικών και μη χρονικών στιγμών, αλλά είναι αιώνια στιγμή η οποία χαρακτηρίζει τον σύμπαντα Κόσμο.
Εν ολίγοι δεν υπάρχει χρόνος για το σύμπαν όπως τον αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος, αλλά «υπάρχει» ο μη-χρόνος ή αλλιώς ο Ηρακλείτιος Αιών!
Δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ 10.000 ετών και 1 ημέρας, καμία διαφορά μεταξύ 100.000 χιλιετιών και 1 στιγμής. απολύτως καμία!
Ολόκληρο το σύμπαν και το σύνολο του χρόνου περιέχονται μέσα μας!
Δεν πρόκειται δηλ. να συμβεί κάτι αύριο και δεν συνέβη κάτι εχτές, κατά την έννοια ότι η αιτίες των γεγονότων δεν βρίσκονται σε αυτό που οι άνθρωποι ονομάζουν «παρελθόν» αλλά σε αυτό που οι άνθρωποι ονομάζουν «μέλλον».
Μιας και οτιδήποτε οράνε τα όντα μέσα στο σύμπαν είναι «παρελθοντικές» εικόνες της ενέργειας του! Αυτό που βιώνουν ως πραγματικότητα είναι γεγονότα που έχουν ήδη συμβεί και τα όντα λόγω περιορισμένης νοητικής ταχύτητας τα αντιλαμβάνονται πολύ αργότερα! Συνοπτικά θα πούμε ότι μέλλον είναι παρελθοντικές εικόνες της ενέργειας του σύμπαντος που τα όντα τις συνειδητοποιούν «τώρα», δηλαδή μέλλον είναι το παρελθόν του σύμπαντος που δεν έχει συνειδητοποιηθεί από τα όντα ακόμη. Από την άλλη, παρελθόν είναι παρελθοντικές εικόνες της ενέργειας του σύμπαντος που ήδη τα όντα τις έχουν αντιληφθεί και επεξεργαστεί ως γεγονότα, δηλαδή παρελθόν είναι το παρελθόν του σύμπαντος που ήδη έχει συνειδητοποιηθεί από τα όντα. Εν ολίγοις, μέσα στο σύμπαν παρελθόν και μέλλον είναι το ίδιο πράγμα : δυο διαφορετικές εικόνες ενός παρελθόντος! Και τα όντα οράνε το μέλλον και το παρελθόν να αναδιπλώνονται στο παρόν, το παρελθόν να καταλαμβάνει το παρόν και ταυτόχρονα το παρελθόν μέσα στο μέλλον!
Δηλαδή, η μεν ζωή των όντων, ως σύνολο γεγονότων, είναι μία ασύμμετρη κατανομή[*], η δε πραγματικότητα στην οποία ζουν αποτελεί μία «φανερή αρμονία» που είναι αποτέλεσμα συγκλήσεως μοιρών[**], του κάθε όντος ξεχωριστά, προς έναν ατέρμονο κοινό σκοπό – τέλος[****] που όπως θα έλεγε ο Ηράκλειτος υπακούει στην ομοιάζουσα προς τον αρμονικό μέσο
[α > β > γ : α-β/β-γ = α/γ] «ισχυρότερη (αυτής) αφανή αρμονία» που όμως κατά πρώτον «φιλεί να κρύβεται» και κατά δεύτερον είναι «αντιληπτή» μόνον για τον Νού, μιας και είναι νοητή. Δηλαδή η πραγματικότητα και η ζωή των όντων εις την ουσία είναι ένα αφενός φαινομενικά κατακερματισμένο και αφετέρου δίχως όρια «πάν», για αυτό και ονομάζεται σύμπαν (συν+παν). Οι συνδυασμένοι σκοποί, λέγε με και ανάγκη, όλων των όντων, ρυθμίζουν και καθορίζουν την πορεία των όντων. Έτσι για τα όντα αυτός ο αείρρος «ποταμός» φαντάζει σαν πεπρωμένο.
=========================================================
(*) Για αυτό και στους «Νόμους, 757.b» ο Πλάτων χαρακτήρισε τη γεωμετρική μεσότητα ως «κρίση του Διός», η οποία κατανέμει με άνισο τρόπο στα άνισα σύμφωνα με την αξία το καθενός.
(**) Που η αυτή σύγκληση θα πρέπει να λογίζεται ως η σωστή στιγμή για να τελειώσει – αρχίσει κάτι.
(**) Δηλαδή ο άνθρωπος είναι ένας σκοπός.
Συγγραφέας : Κεφάλας Δ. Ευστάθιος (Αμφικτύων), 23/09/2010
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου